Arap İslam Edebiyatı Literatür Bilgisi

Türkçe'de, Arap Dili ve Edebiyatının temel eserlerini bütün yönleriyle tanıtma amacıyla kaleme alınmış müstakil bir kitaba rastlayamadık. Biz de, bu alanda böyle bir ihtiyacın giderilmesine katkıda bulunabileceğimizi düşünerek, Arap-İslam Edebiyatı Literatür Bilgisi adlı bu çalışmayı hazırladık. Burada Arap Dili ve Edebiyatı mahsullerini, önemli ve muteber örnekleri ve faydalanma usulleriyle birlikte tanıtmaya çalıştık. Tanıtım esnasında eserlerin konularına göre gruplandırılması, gruplandırılan eserlerin müelliflerinin vefat yıllarına göre kronolojik olarak tertibi, muhtevanın ve eserden yararlanma şeklinin tespiti, eserin basım yer ve tarihi ile cilt sayısı ve varsa neşreden kişinin belirtilmesi çalışmamızın başlıca özelliği oldu. Ayrıca her guruptaki eserlerin tanıtımına geçmeden önce bu guruptaki eserlerin konusu ve tarihi hakkında bilgi vermeye çalıştık. Bu şekliyle çalışmamızın Arap Dili ve Edebiyatı lisans öğrencilerinden başka özellikle Arap Dili ve Edebiyatı, Arap Dili ve Belagati ile Sosyal Bilimlerin konu ile ilgili alanlarında Yüksek Lisans ve Doktora seviyesinde araştırma yapacak olanlara da yardımcı olacağına inanıyoruz. Tanıtmaya çalıştığımız eserlerin hemen hemen tamamı tarafımızdan bizzat görülüp incelenmiş, göremediğimiz çok az sayıdaki eserin tanıtımında ise yazar adlarına göre tertip ettiğimiz, bibliyografyamızda zikredilen kitaplardan ve TDV İslam Ansiklopedisinden istifade edilmiştir. Çalışmamızın bu şekle getirilmesinde, ulaşılmak istenen eserin bir tuşa dokunulmakla elde edilmesini sağlayan internet ortamının ve araştırmacılar için ilk biyografik ve bibliyografik bilgiyi sunarak herhangi bir araştırmanın ilk hareket noktası olmak gibi bir hizmeti sunan TDV İslam Ansiklopedisinin (DİA) büyük katkısı olmuştur. Araştırma ve inceleme sonucu adlarını tespit ettiğimiz kaynak eserlerin PDF formatlı baskılarına internette –hemen hemen her neşri dâhil olmak üzere- ulaştığımız gibi, bu eserler hakkındaki bilgiler tanzim edilirken de İslam Ansiklopedisinde çeşitli ilim adamlarınca telif edilmiş maddelerdeki biyografik ve bibliyografik bilgilerden yararlanılmıştır. Bu nedenle eser hakkında daha fazla bilgi almak isteyen araştırmacının söz konusu ansiklopedideki müellif ya da eser tanıtımını konu alan maddeye bakması yararlı olacaktır. İslam Ansiklopedisinde geçen söz konusu maddeleri ve yazarlarını, çokluğu nedeniyle, bibliyografyada anmak mümkün olmadığından, bu maddelerde emeği geçen bütün müelliflere teşekkür borçlu olduğumu belirtmek isterim. Burada Arap Edebiyatının mahsullerinin tamamının ele alınması elbette mümkün değildir. Arap Edebiyatında eser telifine daha h. I. yüzyılda başlandığı, günümüze kadar geçen devre içerisinde binlerce eser kaleme alındığı, ayrıca bu alandaki temel eserlerin bir kısmının dünyanın çeşitli kütüphanelerinde halen yazma olarak bulunduğu bilinmektedir. Çalışmamız eserlerin konularına göre bölümlere ayrılmış, her bölümde ilgili alana ait eserler kitap isminden hareketle tanıtılmış ve tertip sırasında yazarların vefat yılları göz önüne alınmıştır. Okuyucunun istediği esere ulaşabilmesi için hem eser hem yazar isminden bir dizin çıkarılmış, Divanlar başlığı altında zikredilen ve adları Şi'ru…, Eş'âru …, Dîvânu … vb. şekillerde başlayan şiir divanları sahiplerinin adlarına göre alfabetik olarak sıralanmış olup, dizine dahil edilmemiştir.