Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı (1923-1938)

Çalışmaya konu olan on beş yıllık dönem, mimarlığın oluşumundaki etmenlerden biri olan ekonomik yapının önemi göz önüne alınarak iki farklı ekonomi politikasının sürdürüldüğü 1923-1932 liberal ekonomi yılları ve 1932-1938 devletçi ekonomi politikası yılları olarak iki dönem içinde ele alınmış ve bu süreler mimarlığı ekonomik ve sosyo-kültürel gelişmeler doğrultusunda incelenmeye çalışılmıştır. Osmanlı mimarlığının gelişmesine kısaca değinilerek girilen konunun bu iki ana bölümünün her birinde dönemlerin ekonomik, sosyal ve kültürel yapısı tanıtılmış, mimarlıktaki üslûpsal gelişmelerle kamu ve konut yapılarının genel nitelikleri konu edilmiştir. 1923-1932 döneminde Cumhuriyet'in ilk yıllarının bayındırlık sorunlarını, o yıllarda egemen olan ilk ulusal mimarlığın üslûpsal özellikleri izlemiş, dönem içinde inşa edilen kamu yapılarıyla konut mimarlığı üzerinde durulmuştur. 1932-1938 dönemi mimarlığında yabancı akımlar ve yabancı mimarların eğitim ve uygulamada etkinlikleri görüldükten sonra, yerli mimarlar elinde dış etkilerle gelişen uluslararası üslûpla, çağdaş ülkelerde ve Türkiye'de görülen biçimsel neo-klasik üslûbun özellikleri incelenmiş, 1930'larda ortaya çıkan ve ikinci ulusal mimarlık akımını oluşturacak olan, ilk dönemden farklı koşullar irdelenmiştir. Nihayet, kapsanan yıllar içinde ülkenin geçirdiği ekonomik ve sosyo-kültürel gelişmelerin mimarlık alanına yansıması sonucu iki dönemde izlenen fonksiyonel ve üslûpsal gelişmeler ve farklılaşmalar değerlendirilerek genel nitelikleriyle özetlenmiştir. Artan konut açığına karşın soruna çözüm bulunamadığı her iki dönemde yapı teknolojisinin düzeyi, sorunları ve gereksinmeleri konu edilmiş, dönemin önemli mimarlarından ve yapıtlarının kalıcı özelliklerinden kısaca söz edilmiştir. Ülke ekonomisine uygun, yerli olanaklarla yaratılabilecek ulusal olan bir mimarlıkla sonuçlanamamasına karşın, bu dönemlerin Tür mimarlığının gelişme süreci içinde önemli bir yer tuttuğu sonucuna varılmıştır.