Evliya Menkıbeleri; Nefahat'ül Üns_{Nefahat'ül Üns}

Bu kitabı şerif, tarikat erbabının ve hakikat üzere olanların (Allah Teâlâ bunların sırlarını takdis ve nurlarını iki cihanda ziyade eylesin) yüksek makamlarını ve yüce kerametlerini beyan etmektedir. Yüksek şahsiyetlerin menkıbeleri konusunda basiretli bir sarraf olarak fazilet sahiplerinin eserlerini toplayan Mevlana Abdurrahman b. Ahmed Cami Allah, yüce lütfü ile rahmetine gark eylesin kendi lisanı olan Farsça ifade ile bu eseri temize çekip şöyle demiştir: Alim ve arif Şeyh İmam Abdurrahman b. Muhammed Süllemi Nişaburi (k.s.), dinin büyükleri ve yakin ehlinin alimleri olan, zahir ve batın ilimlerini kendilerinde toplamış şeyhlerin tutmuş oldukları yolu ve hayat tarzlarını beyan için bir kitap telif etmiş ve buna Tabakatı Sufiye adını vermişti. Bu kitabı beş tabaka üzerine (ve sufileri beş sınıfa ayırarak) tertip etmiştir. Her tabakayı, kendilerinden velayet nurları ve hidayet eserleri zuhur eden ve aynı zamanda veya birbirine yakın zamanlarda yaşamış olan sufîlerden oluşturmuştur. Bu tabakaları teşkil eden her sınıfla görüşmek için mürit ve muhipler sefer yapmış, onları ziyaret için seyahate çıkmış ve kendilerine müracaatta bulunmuşlardır. Her tabaka ve sınıfta, şeyhlerden, sûfiler zümresine mensup olan imam ve âlimlerden yirmi şahsı zikretmiş, makam ve vakit elverdiğince onların hikmetli sözlerinden, beğenilen hal ve hareketlerinden tarikata, ilme, hale ve yaşantılarına delâlet eden eserlerini (ve sözlerini) açıklamıştır. Bidatin kökünü kazıyan, sünnete sahip çıkan ve herkesin mercii olan Hz. Şeyhülislâm Ebu İsmail Abdullah b. Muhammed Ansâri Herevî (k.s.) sohbet meclislerinde, vaaz ve nasihat toplantılarında o sözleri ve halleri yazdırmışlardır. 0 kitaba alınmamış bazı şeyhlerin sözlerini, kendisinin buluşlarını ve zevk hallerini zikredip o kitabı genişletmişlerdi. Bu kitap, kutsiyet âleminde uçuşan kuşlardan erişen, ünsiyet makamına İştiyak duyanların can burunlarına ulaşan şeyhlerin tertemiz nefeslerinden güzel kokulan ihtiva etmesi itibariyle: Nefahatü'l ÜnsMin Hadarati'l Kuds (Kutsi makamlardan ünsiyet nefesleri) adını almıştır. Eser. baştanbaşa, Ikan (yakin hâsıl etmek ve edilmek suretiyle bilmek) yolunu talep edenlerin yüce kerametleri, irfan şarabını içenlerin yüksek makamları ile doludur.