Kadim İran'da Din; Mecusi Geleneğinde Tektanrıcılık ve Düalizm İlişkisi_{Monoteizm'den Düalizm'e Mecusi Tanrı Anlayışı}

Bu kitapta Pers-İran medeniyetinin en köklü dini geleneklerinden biri olan ve yüzyıllar boyu tarih sahnesinde boy gösteren Mecusi inancının tanrı tasavvuruna yönelik bir çözümleme sunulmaktadır. Mecusilikteki tanrı algısı temel olarak üç teolojik evrede kendini belli etmektedir. İlk evrede Zerdüşte atfedilen Gatha metninde Ahura Mazda bağlamında ortaya konulan monoteist tanrı tasavvuru incelenmektedir. Zerdüşt sonrası Mecusi teolojisinin şekillendiği Avesta metinleri ikinci teolojik süreci ihtiva etmektedir. Bu dönem Zerdüştten önceki kadim İranın tanrı tasavvurlarının yeniden kutsal metne, yani Avestaya dâhil edilme sürecini yansıtmaktadır. Üçüncü evreyi ifade eden Sasaniler döneminde Avestanın anlaşılması ve yorumlanması bağlamında gerçekleştirilen yorum faaliyeti/zend çerçevesinde Mecusi teolojisinde düalist bakış açısının hâkim kılmaya çalıştığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla eserde, Mecusi geleneğinde monoteizmden düalizme kadar uzanan tanrı Ahura Mazdanın mahiyetine ilişkin teolojik bir seyir söz konusu edilmektedir.