Osmanlı Döneminde Vilâyet İdaresinin Esasları

Osmanlı Devleti'nin temel olarak eyalet, sancak, kaza ve köylere dayanan mülki idari yapısı,
zamanın ihtiyaçları doğrultusunda yeri geldikçe bazı değişiklikler geçirmiş; özellikle de 19.yüzyılın değişen dünya düzeni içerisinde köklü düzenlemelere maruz kalmıştı. Mülki idarenin
en üst kademesi olan ve varlığını günümüzde de sürdüren vilayet idaresinin ve doğal olarak
bu idarenin alt birimlerinin tarihini, detaylara boğulmadan ve anlaşılır bir üslupla sunma
düşüncesinden yola çıkılarak hazırlanan bu kitapta öncelikle Osmanlı taşra idaresinin arka
planını göstermek amacıyla klasik dönemdeki eyalet yapısı, Tanzimat dönemine kadar gelen
süreci kapsayacak şekilde ana hatlarıyla izah edilmekte ve akabinde Tanzimat Fermanı'nı
müteakiben mülki idare alanında yapılan ıslahat faaliyetleri, dönüm noktaları belirtilmek suretiyle ortaya konulmaktadır. Bundan sonra konunun aslını oluşturan ve Osmanlı'da vilayet
idaresinin teşekkül tarihi olarak kabul edilen 1864 vilayet nizamnamesi ve onu izleyen kanuni
düzenlemeler, sade ve anlaşılır bir üslupla açıklanmakta; ayrıca dönemin resmi kaynaklarından
istifade edilerek vilayet idaresinin uygulama yönü gösterilmektedir.