Radikalliğin Psikolojisi

Son yıllarda dünya gündeminde adından sıklıkla söz edilen radikal dini gruplar, birdenbire ortaya çıkan yapılar değillerdir. Hristiyanlık, Yahudilik, İslam ve Hinduizm dinlerinde radikal gruplar mevcuttur. Temel hedefleri dinin ilk geldiği dönemdeki haline dönmesini sağlamak olan radikal gruplar, bu amacı gerçekleştirmek için farklı yöntemler seçmişlerdir. Bu yöntemler temel olarak şiddeti tercih etmek veya şiddeti reddetmek olarak ikiye ayrılmaktadır. Radikal grupların ortaya çıkmasında ve bireylerin radikal gruplara katılmasında toplumsal adaletsizlik, ekonomik sorunlar, sosyal sorunlar, şehirleşme ve toplumsal kimlik arayışı gibi çeşitli etkenler bulunmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye'de legal olarak vakıf ve dernek çatısı altında faaliyetlerini sürdüren ve şiddeti yöntem olarak kabul etmediklerini iddia eden gruplar esas alınmıştır. Araştırmamızda, yalnızca fikrî olarak radikal düşünceye sahip olan gruplara katılıp ayrılan 42 bireyin bu radikal gruplara katılma ve ayrılma kararlarının ardındaki psiko-sosyal süreçler incelenmiştir. Ayrıca gruba katıldıktan ve ayrıldıktan sonra bireylerin çevre ile ilişkilerinin durumu, yaşadıkları manevi değişim, dini uygulamalardaki değişim ve dine bakış konusundaki değişim gibi hususlar irdelenmiştir. Araştırmada yöntem olarak nitel yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın deseni olarak fenomenoloji/olgubilim deseni tercih edilmiştir. Araştırmada elde edilen veriler içerik analizi tekniği kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgulara uygulanan içerik analizi sonucunda bireylerin radikal dini gruplara katılımında arayış süreci, boşluk hissi, kendini düzeltme isteği, dini öğrenme isteği ve dini yaşama isteği gibi sebeplerin ön plana çıktığı görülmüştür. Elde edilen tüm verilere uygulanan içerik analizi sonucuna göre bireylerin radikal dini gruplara katılma ve radikal dini gruplardan ayrılma kararlarının psikolojik temelleri olduğu tespit edilmiştir.