Türkiye'nin Eskiçağ Tarihi 3; Hellenistik Dönem

Büyük İskender'in imparatorluğu döneminden (İÖ 334-323) başlayıp İÖ 30 yılına kadar devam eden, takriben 300 yıllık zaman dilimi tarihte Hellenistik Dönem olarak bilinir. Sentez bir kültürün yaratıldığı bu dönemin aktörleri, Ptolemaioslar (Mısır), Seleukoslar (Suriye), Kappadokya, Pontos, Bithynia, Pergamon krallıkları ile İÖ 278/277 yılında göçle gelip Orta Anadolu'ya yerleşen Galatlar, diğer yerli kabileler ve kent devletleridir. Hellenistik Dönem'de yaşanan anlaşmazlıkların, savaşların, barış ve ittifakların tarafları olan bu krallıklar ve devletler, İÖ 3. yüzyılın sonlarına doğru Roma Cumhuriyeti'nin büyük bir siyasal güç olarak yükselişine tanıklık ettiler. İÖ 190-188 yılları arasında Fırat Nehri'nin batısındaki tüm Türkiye topraklarını siyasi nüfuzu altına almayı başaracak koşulları oluşturan Roma, kurduğu eyaletlerle (Asia, Bithynia Pontos, Kilikya, Suriye) bugünkü Türkiye toprakları üzerindeki doğrudan yönetimini kademeli olarak genişletti. Bu sürecin Pontos Kralı Mithridates'in yükselişi ve Roma ile savaşları çerçevesinde gelişmesiyle Mithridates Savaşları'nın sonunda (İÖ 63) Roma'nın egemenlik politikası yeniden biçimlendi. İÖ 30 yılına kadar sürdürülen bu politikaya, eyaletlerin yanı sıra hellenizasyon (kentleşme) politikası, bağımlı krallıkların ve kralların (Galat kökenli krallar, Armenia, Galatya, Paphlagonia, Kappadokya, Kommagene, Gordyene, Osroene krallıkları) tayini ile Parthlarla anlaşmazlıklar ve savaşlar da dahildi. Prof. Dr. Mehmet Ali Kaya'nın birinci ve ikinci el kaynakları kullanarak yaptığı bilimsel bir araştırmanın ürünü olan ve akıcı bir dille kaleme alınan bu kitap, Türkiye'nin Eskiçağ Tarihi'nin üçüncü cildini oluşturmaktadır.